මුවෝ මරණ එක ඇත්තටම පව් ද?

දේවානම්පියතිස්ස මුව දඩයමේ ගිය කාලෙ මුවෝ මරණ එක පව් නෑ. ඒ කාලෙ සිංහලයො හිටියෙත් නෑ. දෙමලු හිටියෙත් නෑ. (බැරිවෙලාවත් හිටියනං දෙමලු මරන එකත් පව් නෑ.)

මිහිඳු හාමුදුරුවො ඇවිත් තියෙන්නෙ පොසොන් පෝය දවසක. එදා පොසොන් පෝය කියල මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සෙ දැනගෙන උන්නෙ නෑ. මුවා දැනගෙන උන්නෙත් නෑ. ඒකනෙ දිව්වෙ. තිස්ස දැනගෙන උන්නෙත් නෑ. දැනගෙන උන්නනං කීයටවත් ඔය දවසෙ මුව දඩයමේ යන්නෙ නෑතුව රජ වාසලේ හොඳ කී‍රොටි දන්සැලක් දෙන්න තිබ්බා. ඒ කාලෙ කීරොටී තිබිලත් නෑ මං හිතන්නෙ.

තිස්සට මුවා මරාගන්ඩ බැරිවුනේ මිහිඳු හාමුදුරුවො හින්දා. මුවෙක් වගේද අල්ලපු රටේ අධිරාජ්‍යයගෙ පුතා? එදා ඉඳං තමයි මේ රටේ මුව අයිතිවාසිකම් ඇතිවුනේ. බුද්ධාගම දැන කියාගෙන මිනිස්සු වැඩිදෙනෙක් මුවෝ මරන එක නැවැත්තුවට මුවෝ ඒ වගක් දැනගෙන උන්නෙ නෑ. අද දන්නෙත් නෑ. ඒ හින්දයි කැලේ ඉන්න මුවෝ වැඩිහරියක් මිනිස්සු එනකොට දුවන්නෙ.

ඒ කාලෙ බුදුපිළිම තිබුණේ නෑ. ඒක නිසා ‘ගල් පිළිමය සහ බොල් පිළිමය’ කියලා ශිලා ලේඛනයක්වත් ලියවෙන්න පුලුවන් කමක් නෑ. ඒකෙන් තේරුම්ගන්න ඕනෙ ‘ගුණදාස අමරසේකර’ වගේ හාදයෙක් ඔයකාලෙ ඉන්න කොහොමවත්ම විදිහක් නැති බව. කොටින්ම නාථ දෙවියො හිටිය උනත් ‘නලින් ද සිල්වා’ කියන්නෙ උන්නාන්සෙගෙ හිතේ හීනියට තිබ්බ සංකල්පයක් විතරයි. ඉතිං ඔය දෙන්න නැතුව කොහෙද ජාතික චින්තනයක්?

ඒ විතරක්යැ....

දේවානම්පියතිස්ස සිංහලයෙක් නෙමෙයි. මොකද සිංහල ජාතිය කියල එකක් ඒ කාලෙ නොතිබිච්චි හින්දා. ඒ මදිවට ඔය දවස වෙනකං එයා බෞද්ධයෙකුත් නෙමෙයි. (බෞද්ධ රජෙක්නං ඔය වගේ ආතල් එකට මුවෝ මරයිද නේද? කෝටි දහ පහලොවක් දාල ප්‍රීති සින්ටව ගෙන්නල  ෆන් එකක් ගන්නව මිසක්)

ඉතිං රටේ රජා සිංහල බෞද්ධ නොවිච්චි එකේ රට සිංහල බෞද්ධ වෙන්ඩ පිස්සුවක් ඇතැයි? ඔන්න ඔය හින්දම තමයි ඒ කාලෙ ජාතික හෙල උරුමය, සිහල උරුමය, චින්තන පර්ශදය, සිංහල වීර විදහන, සිංහල රාවය වගේ අටෝ රාසියක් දේශප්‍රේමී  සංවිධාන නොතිබ්බෙ. ඒකත් හොඳට ගියා. නැත්තං කිසිදාක මිහිඳු හාමුදුරුවන්ට මේ රටේ පස් (කළුගල්) පාගන්නවත් ලැබෙන්නෙ නෑ.

(ඒකාලෙ ජේ.වී.පී නං තිබ්බ කියල මං අහල තියෙනව. අර අඹ ප්‍රශ්නෙ අහං ඉඳල තමයි විමල් වීරවංශ ඒක කඩාගෙන ගිහින් ජා.නි.පෙ. හදල තියෙන්නෙ)