නියම බුද්ධ පූජාව යනු කුමක්ද?

ඊයෙ පොඩි වැඩක් වුනානෙ. මේ දවස්වල රාවය පත්තරේ ආචාර්ය වල්පොල රාහුල හාමුදුරුවන්ගෙ ‘සත්යෝදය’ පොත ලිපිමාලාවක් හැටියට පලවෙනවා. ගිය ඔක්තෝබර් 28 වෙනිදා ඉඳන්. ඉතින් නිකමට වගේ ඒකෙ බුද්ධ පූජාව ගැන උන්වහන්සේගෙ අදහසක් විතරක් උපුටලා ‘POLLS - ඡන්ද විමසීම්’ මුහුණුපොත් සාමූහිකයේ ප්‍රශ්නයක් විදිහට පළකලා. දැනට තියෙන ප්‍රතිඵලවල හැටියට වැඩිම මනාපය තියෙන්නෙ ‘ලියපු එකා හරකෙක්’ කියන උත්තරේට.

මේ උත්තරේ දීල තියෙන වැඩිදෙනෙක් ‘බුදුදහම’ ගැන ‘සයිබර් අවකාශයේ’ යම් කැපවීමකින් යුතුව කටයුතු කරන පිරිසක් බවයි මගේ හඳුනාගැනීම. ඒ වගේ පිරිසක් වල්පොල රාහුල හාමුදුරුවො වගේ දුර්ලභ බුද්ධිමතෙකුගෙ අදහසකට මෙහෙම ප්‍රතිචාරයක් දාපු එක ගැන ටිකක් හිතන්න වෙනවා. මේ ප්‍රතිචාරය එන්නෙ මේක රාහුල හාමුදුරුවො ලියපු එකක් බව නොදැන බව ඇත්ත. නමුත් මේකෙන් පෙනෙන්නෙ විකල්ප අදහස් කෙරෙහි දක්වන ‘ඉස්ලාම් පන්නයේ’ භීතිකාවක්.

කොටින්ම වල්පොල රාහුල හාමුදුරුවෝ අද මේ අදහස් ලිව්වනම්, එකෙන්ම බොදු බල සේනාවෙන් උන්වහන්සේගෙ ආවාසය වටකරනවා.

‘මේ යමින් ඉන්නෙ කොහාටද’ වගේ ප්‍රශ්නයක් තමයි ඉතුරුවෙන්නෙ.

කොහොම නමුත් ඒ ව‍ගේ සුළු උපුටනයකින් හාමුදුරුවන්ගෙ සමස්ත අදහස තේරුම්ගන්න බැහැ කියපු චන්ද දායකයන්ට ප්‍රතිචාරයක් වශයෙන් රාවය පුවත්පතේ පළවූ ‘නියම බුද්ධ පූජාව යනු  කුමක්ද?’ නමැති සම්පූර්ණ ලිපිය පහත උපුටා දක්වනවා.

---

නියම බුද්ධ පූජාව යනු කුමක්ද?

බුද්ධ පූජාවට ඔබ විරුද්ධ යයි මතයක් පැතිර තිබේ.මේ පිළිබඳව සත්‍යය කුමක්දැයි දැනගැනීමට කැමැත්තෙමි.

මම කිසිසේත් බුද්ධ පූජාවට විරුද්ධ නොවෙමි.  යළි මම එය කිරීමට බලවත් ලෙස අවවාද කරන්නෙක්මි. ආමිස-ප්‍රතිපත්ති යන ද්වි පූජාවටම තථාගතයන් වහන්සේ තරම් සුදුස්සෙක් නැත. අද බෞද්ධයෝ බුද්ධ පූජා නොකරති. බුදුරජාණන් වහන්සේට සුදුසු පූජා නොපවත්වති. ‘බුද්ධ පූජා’ යන ලේබලය පිටින් අලවා නොඑක් විකාර කරති. විහාර මළුවක පිණුම් ගැසීමක්, නොඑක් විහිළු තහළු වලින් යුත් පෙරහැරක් යාමත්, ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියේ ආහාර පාන තැබීමත්, තවත් අනේක ප්‍රකාර විකාර කිරීමත් බුද්ධ පූජා ලෙස සලකති. මෙවා උන්වහන්සේට සුදුසු පූජා නොවෙති.

බුද්ධ පූජාවක් යනුවෙන් මා අදහස් කලේ බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියේ ආහාර පාන වර්ග තැබීමයි. මෙය පරම්පරාගතව එන චාරිත්‍ර ධර්මයකි. ඔබ ඊට විරුද්ධද?

විරුද්ධකම කෙසේ වෙතත් ඒ පිළිබඳ මගේ අදහස රටේ පිලිගත් මතයට වෙනස් බව ඇත්තකි.

ඒ කුමක්ද?

එය බුද්ධ පූජාවක් නොවේය යනුයි.

ඔබේ අදහස භයානකයි. අන්තරායදායකයි. එය මිත්‍යා දෘෂ්ඨියකි.

ප්‍රිය මිත්‍රයා... කලබල නොවනු මැනවි. නොකිපෙනු මැනවි. යම්කිසි මතයක් පිළිබඳව, තමාට නුපුරුදු අලුත් මතයක් පිළිබඳව සාකච්ඡාකරන විට ඉවසිල්ලෙන් මෛත්‍රීයෙන් සහ සමාදානයෙන් යුතුව ශිෂ්ඨ ධර්මයන් නොඉක්මවා කල හැකි නම්, මා සිතන හැටියට, එය බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියේ ආහාර පාන වර්ග තැබීමට වඩා උතුම් බුද්ධ පූජාවක් වේ. ඒනිසා නොකිපෙනු මැනවි. මා කියන දෙය අසා නුවණින් සිතා බලන්න.

අපේ යම්කිසි ඥාතියෙකු මල විට, ඔහු වෙනුවෙන් ආහාරයක් වෙන්කොට තැබුවහොත් එය ඥාති ප්‍රේතයාට බිලි වශයෙනැයි මිනිස්සු විශ්වාස කරති. මළගියවුන්ට ආහාර පිදීමේ අදහස එයයි. අපේ ජාතික වීරයෙකුගේ ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියෙහි කෑම බීම තැබුවහොත් එය කෙබඳු දර්ශනයක් වේදැයි සිතා බලන්න. බෞද්ධයෝ ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියේ ආහාර වර්ගයන් තබා, විහාර කාමරයේ දොර වසා, බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ආත්මයට නැතහොත් අවතාරයට අවුත් ඉඳුල් කරන්නට ඉඩ දෙන්නාක් මෙන් පිටතට වී ස්වල්ප වේලාවක් බලා සිටිති.

සමහර තැන්වල බෞද්ධයො ආසනයක් පණවා එහි වැඩ හිඳින ලෙස ප්‍රතිමාවට ආරාධනය කරති. ඊට පසු මුව දෝවන්නට පැන්ද, අනෙක් ආහාර වර්ගයන්ද, දැහැත්ද, පඩික්කමක්ද පිලියෙල කොට තබති. මෙය කෙතරම් සිනහ උපදවන බොඏඳ වැඩපිළිවෙලක්දැයි සිතා බලනු මැනවි.

ආහාරපානාදී බාහිර දේවල් උසස් හැටියට හැ‍ඟෙන්නේ අභ්‍යන්තර දියුණුව අඩු පමණටය. තිරිසනාට සියල්ලටම වඩා උතුම් දෙය ආහාරයයි. ඥාණයෙන් සහ ගුණයෙන් දියුණු නොවූ කල්හී වැඩුනු මනුෂ්‍යා තුලද ඒ අදහස එසේමය.

ශීල සමාධි ප්‍රඥාවන්ගෙන් අග තැන්පත් බුදුරජානන් වහන්සේ වැනි උතුමෙකුට උන්වහන්සේ පිරිනිවන් පා අවුරුදු දෙදාස් පන්සීයකට පසුත්, ආහාරපාන වර්ගවලින් ගරු කරන්නට සිතීම  අපේ අභ්‍යන්තර ගුණදහම් දියුණුවේ අඩුකම විදහා පෑමකි. බාහිර දෙයකින් උන්වහන්සේට සෑහෙන ගෞරවයක් කිරීමට අපිට පුළුවන්කමක් නැත. තමක් වහන්සේට ගෞරවය ප්‍රතිපත්ති පූජාව බව තථාගතයන් වහන්සේ විසින් බලවත් ලෙස දේශනා කරන ලදී.

එතකොට බාහිර වශයෙන් දානමානාදියෙන් තථාගතයන් වහන්සේට ගරුකිරීම නුවුමනාද?

නැත. එය එසෙ නොවේ. බුදුරජාණන් වහන්සේට ආහාර පානාදියකින් සංග්‍රහ කරන්නට යමෙකුට ඉඩක් ලැබෙතොත් සැබැවින්ම එය මහත් වාසනාවකි. උන්වහන්සේගේ ශරීරයටද, අනෙක් සත්වයන්ගේ ශරීරයට මෙන් කැම් බීම්, ඉඳුම් හිටුම් වලින් ප්‍රයෝජන ලැබේ. ඒ ජීවමානව සිටියදීය. අද උන්වහන්සේ ජීවමානව නැති බැව් අපි හොඳින්ම දනිමු. එනිසා ආහාර පානාදියකින් උන් වහන්සේට සංග්‍රහයක් කරන්න අපිට ඉඩක් නොලැබීම මහත් කණගාටුවකි.

මේ ජීවමාන බුදුන්ය යන හැඟීමෙන් ප්‍රතිමාවකට ආහාර පාන වර්ග පිදුවහොත් එය වැරදිද?

ප්‍රතිමාවක් පිළිබඳව මේ ජීවමාන බුදුන්ය යනව හැඟීමෙන් ගරු සත්කාර කරන බැව් බොහෝ අය කියති. එය එසේමදැයි මට තේරුම් ගත නොහැක. බුදුරජාණන් වහන්සේ ජීවමානව සිටියදී උන් වහන්සේගේ අසනීපයකට බෙහෙතක් සපයන්නට අපිට අවස්ථාවක් ලැබිණි නම්, අහෝ...! එය කෙතරම් වාසනාවක්ද! අද උන්වහන්සේ ජීවමානව නැති බැවින් උන් වහන්සේගේ රෝගයකට අපට බෙහෙත් කරන්නට ඉඩක් නැත. යම්කිසි ශ්‍රද්ධාවතෙක් ප්‍රතිමාවකට රෝගයක් වැළඳුනාක් මෙන් සිතාගෙන, හොඳ හැටි ඇදක් සරසා, ප්‍රතිමාව එහි සතපවා. සිවුරක් පොරවා ‘වරෝ..! බුදුරජාණන් වහන්සේට අසනීපයක් හැදිලාය’ කියා වියදම්කොට වෙද්‍යවරයෙක් ගෙන්වා, කෂාය උණුකොට ප්‍රතිමාවට පිළිගන්වයි නම්, මෙය මොන තත්වයේ විහිළුවක්දැයි සිතා බැලිය යුතුයි.

බුදුරජාණන් වහන්සේ ජීවමානව සිටියදී කල හැකි හැම සත්කාරයම උන්වහන්සේ පිරිනිවී පසුත් කරන්නට නුපුළුවන් බැව් සැලකිය යුතුයි. දැන් අපට කලහැකි සත්කාර මොනවාදැයි බැලීම නුවණැතියන්ගේ සිරිතයි.

එතකොට ඒගැන අප කුමක් කල යුතුද?

ගිලනුන්ට, රෝගීන්ට උපස්ථාන කිරීම උන්වහන්සේට කරන උපස්ථානයකැයි උන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලදී. උන්වහන්සේගේ අසනීපයකට අද අපට ප්‍රතිකාර කරන්නට නුපුළුවන් බැවින්, උන්වහන්සේගේ වචනයට අනුව අප විසින් අසරණ, දුප්පත් රෝගීන්ට කරුණාවෙන් සංග්‍රහ කල යුතුයි. එය උන්වහන්සේට පූජාවයි.

එසේම අද අපට උන්වහන්සේගේ ප්‍රයෝජනය පිණිස දානයක් දිය නොහැකි බැවින්, අප විසින් කල යුත්තේ නිරාහාරව කුසගින්නෙන් පෙළෙන අසරණයන්ට ඒ වෙනුවෙන් සංග්‍රහය කිරීමයි. එය උන්වහන්ස්ට කරන ‍ගෞරවයකි.

බෞද්ධයන් නුවණ මෙහෙයවා ක්‍රියාකල යුතුයි. ආහාරය වුවමනා කරන්නේ එය පරිභෝජනය කල හැකි පුද්ගලයකුටය. යමක් දිය යුත්තේ ප්‍රයෝජනය ගතහැකි පුද්ගලයෙකුටය. ප්‍රතිමාවකට ආහාරයෙන් ප්‍රයෝජනය නැති බැව් අපි හොඳින්ම දනිමු.

එක්තරා පාසලක් අසල පිහිටි විහාරස්ථානයක, විශාල ලෙස ආහාර පූජාව පවත්වනු ලැබේ. විසි තිස් දෙනෙකුට යැපෙන පමණ ආහාර ඉවතලනු ලැබේ. අර පාසලේ ඉගෙනීමට එන ඇතැම් දුප්පත් ලමයි දවල් දහය පමණ වන විට සිහිය නැතිව වැටෙති.ඔවුන්ට එක ආහාර වේලකින් සංග්‍රහ කරන කෙනෙක් නැත. බුදුහාමුදුරුවන්ගේ නමින් ප්‍රයෝජනවත් දෙය අඥාන ලෙස අහක දමති.  අර දුප්පත් දරුවන්ට සංග්‍රහ කිරීම බුදුරජාණන් වහන්සේගේ වචනය පිළිපැදීම බව ඔවුහු නොදනිති.

ඥානවත් ලෙස ක්‍රියා කරන්නා බෞද්ධයායි. කරන හැම ක්‍රියාවකම තත්වය නුවණින් විමසිය යුතුයි.

ප්‍රතිමාවකට ආහාර පාන වලින් ප්‍රයෝජනයක් නැති බවත්, ආහාර පාන වලින් ප්‍රයෝජනයක් ඇත්තේ පාවිච්චි කල හැකි අයට බවත් ඇත්තකි. බුද්ධ ප්‍රතිමාවකට පිදීමෙනුත්, අසරණයෙකුට දීමෙනුත් වඩා පින් සිදුවන්නේ කුමකින්ද?

තමාට පින් බලාපොරොත්තුවන් යම්කිසි වැඩක් කරතොත් එය සැබැවින්ම වෙළඳාමකි. ඵලයට ආශාවෙන් යමෙක් යමක් කරයි නම්, එය උතුම් ක්‍රියාවක් නොවේ. කර්මඵල ඇදහීම යන්නෙහි නියම තේරුම නම්, යම්කිසි ක්‍රියාවක අවශ්‍යකමත්, එහි ඇති වටිනාකම සහ ප්‍රයෝජනයත්, නිසි ලෙස නුවණින් තේරුම් ගැනීමයි. ඵලය තේරුම් ගැනීම එකකි. එයට ආශා කිරීම අනෙකකි. ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියේ කෑම බීම තබා අහක දැමීමෙනුත්, කුසගින්නෙන් පෙළෙන අසරණයෙකුට කරුණාවෙන්, මෛත්‍රියෙන් යුතු සංග්‍රහ කිරීමෙනුත් වඩා අවශ්‍ය ක්‍රියාව කුමක්ද? කියා නුවණින් සිතා බැලිය යුතුයි.

ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියේ ආහාර තබන්නේ තමන් පින් ගන්නා ආශාවෙනි. එය තෘෂ්ණාවයි. ප්‍රතිමාවකට ආහාර පූජා කිරීමේදී කරුණා, මෙත්‍රී ආදී ගුණයන් උපදවන්නට ඉඩක් නැති බැවිනි. එහෙත්, අසරණයෙකුට සංග්‍රහ කිරීමේදී නියම අන්දමින් කරුණා මෛත්‍රි ගුණයෝ සිත්හි පහලවෙති.

දානයක් දීමෙන් දායකයා ආනිශංස පහක් ලබයි. ආයුෂ, වර්ණ, සැප, බල, ප්‍රඥා යන මේවායි. මේ ආනිශංස පහ දායකයාට ලැබෙන්නේ , දායකයා දානයත් සමග ඒවා ප්‍රතිග්‍රාහකයාට ලබාදෙන බැවිනි. ප්‍රතිමාවක් ඉදිරියේ ආහාරපාන වර්ගයන් තැබීමෙන්, ආයුෂය, වර්ණය, සැපය, බලය, ප්‍රඥාව මෙයින් කිසිවකුත් ප්‍රතිමාවට නොලැබෙන බැව් අපට හස්තාමලකයක් මෙන් ප්‍රත්‍යක්ෂය. එනිසා පූජා කරන්නාටද ඒ ආනිශංස ලැබීමට කිසිදු යුතුකමක් නැත.  එහෙත් කුසගින්නේ පෙළන අසරණයකුට ආහාර පානයන්ගෙන් සංග්‍රහ කලහොත්, මේ ආනිශංස පහම දායකයාට ලැබෙනු නොඅනුමානයි.

---

සත්යෝදය පොත පහත සබැඳියෙන් බාගත කරගන්න පුළුවන්. ඔත්තුව දුන්නු පිටස්තරයා-2 ට ස්තුතිය.
http://www.sendspace.com/file/ugdwga